Özet

Bu çalışmada, Türkiye'deki iktisadi büyüme ile finansal derinleşme arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Veri seti, 1994 - 2017 yılları arasında gayrı safi yurtiçi hasıla (EG), gayrı safi sabit sermaye oluşumu (PC), orta öğretim mezunu sayısı (HC), ve portföy yatırımlarını (FD) kapsamaktadır. Seriler arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkilerin ortaya konmasında VECM kullanılmıştır. Buna göre seriler arasında uzun dönemli ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kısa dönem sonuçlarına göre; (a) iktisadi büyüme ile finansal derinleşme arasında çift yönlü, (b) fiziki sermayeden finansal derinleşmeye doğru tek yönlü, (c) fiziki sermaye ile finansal derinleşe arasında iki yönlü, (d) beşeri sermayeden finansal derinleşmeye doğru tek yönlü ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak, (e) beşeri sermaye ile fiziki sermaye arasında ve (f) beşeri sermaye ile iktisadi büyüme arasında kısa dönemli bir nedensellik ilişkisi olmadığı görülmüştür. Bu araştırmadaki analizlerin sonuçları, Lewis ve Patric tarafından öne sürülen finansal derinleşme ile iktisadi büyüme arasında iki yönlü ilişki olduğunu oraya koyan “Karşılıklı Etkileşim Hipotezini” desteklemektedir. Bu bağlamda, finansal derinleşmenin sürdürülebilir iktisadi büyüme açısından önemli bir yeri olduğu söylenebilir.