Özet

Devletler sisteminin ortaya çıktığı 1648 Westphalia anlaşmasından bu yana savaş devletlerarasındaki uzlaşmazlık ve çatışmaların bir çözüm yöntemi olarak varlığını korumaktadır. Bununla birlikte uluslararası sorunlarda kuvvet kullanma, taraflar arasındaki problemi çözmekten ziyade ilişkileri zehirleyen bir başka sorun kaynağı olmuştur. Gelişen teknolojiye paralel olarak nükleer, biyolojik ve kimyasal kitlesel imha silahlarının öldürücü gücü sadece insan hayatıyla ilgili endişeleri değil tüm insanlığın ve medeniyetin yok olması tehlikesini ortaya çıkartmıştır. Bu nedenle tarihî süreç içinde gittikçe artan bir şekilde kuvvet kullanımının sınırlanması ve yasaklanması yönünde bir eğilim güçlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonunda tüm devletlerce kuvvete başvurmayı yasaklayan bir uluslararası düzenleme kabul edilmiş ve bunun denetimi Birleşmiş Milletler (BM) örgütüne bırakılmıştı. Ancak 1945 senesinden bu yana, kuvvet kullanımı mutlak olarak yasaklanmış olmasına rağmen dünyamızda savaşsız geçen tek bir yıl bile yaşanmamıştır. Aksine, dünya genelinde savaş ve çatışmalar gittikçe artan bir yükseliş grafiği göstermektedir. Bu durum uluslararası ilişkilerde inkâr edilemez bir çelişkiyi ortaya koymaktadır. Makalede bu çelişkinin temelinde, devletlere tanınan meşru müdafaa hakkının geniş ve farklı yorumlanmasının yattığı vurgulanmaktadır.